Ik ben in 1955 met mijn toekomstige man en een bevriend echtpaar hier gaan zwemmen. Op de afdeling gemengd natuurlijk. Ik had wat we toen een bikini noemden, maar die was niet te vergelijken met die van nu. Een soort grote bh en een broek tot mijn middel. Ook de billen dus goed bedekt. Er kwam een badmeester/agent langs die zei dat het absoluut niet mocht. Badkleding moest uit 1 stuk bestaan. Ik vroeg welk deel ik dan maar uit moest trekken. De man kon de mop niet waarderen. Ik moest iets anders aan doen of vertrekken. Zodoende heb ik een sjaal om mijn midden gebonden die ik toevallig bij me had. En warm dat ik het had!

Op 9 januari van dit jaar publiceerde het RHCe een aardig verhaal over het gescheiden zwemmen. In de na-oorlogse periode was het punt van het gemengde zwemmen in de gemeentelijke zwem- en badinrichting “De IJzeren Man” een heet hangijzer. De confessionele politiek onder leiding van de KVP dacht nog behoorlijk puriteins. De aanblik van het naakte lichaam (bedoeld is het in badpak gestoken lichaam, dat volgens de gangbare mode alles behalve de armen en benen bedekte) kon volgens de meeste gemeenteraadsleden een naaste gelegenheid tot zonde zijn. Vooral de weinig standvastige jeugd moest strenge regels worden voorgehouden. Dames en heren, jongens en meisjes moesten in gescheiden bassins hun baantje trekken. Beiderlei kunnen waren door een hoog hekwerk van elkaar gescheiden. Uit de verte kon men naar elkaar zwaaien. De oorlog bracht in dit debat enige ontspanning, het NSB-gemeentebestuur had een veel natuurlijker kijk op coëducatie. Na de oorlog werden de touwtjes van zedigheid en betamelijkheid flink aangetrokken. Overal bespeurde men een inflatie van het morele besef. De overheid moest waakzaam zijn. Na veel gedelibereer werd in 1953 door de gemeenteraad het besluit genomen dat naast de gesepareerde bassins in een derde gemengd gezwommen mocht worden. Een incident op 13 augustus 1953 had de kwestie in een stroomversnelling gebracht. Om half vijf in de middag waagden een aantal jongemannen zich in de damesafdeling. Pogingen van het personeel om de overtreders in het herenbad te doen terugkeren mislukten. Toevallig passerende agenten werden te hulp geroepen. Een agent probeerde in een roeiboot tot ontruiming en sluiting van het zwembad over te gaan. Om vijf uur werd het zwembad op last van de politie gesloten. In vragen van het raadslid Diebrink ontkende de burgemeester dat er van de wapenstok en van overvalwagens gebruik was gemaakt. Tegen de baldadige elementen was adequaat opgetreden. Het waren de laatste stuiptrekkingen van een in onze ogen bekrompen beleid.

Twee van de baldadige elementen waren dan ook mijn moeder en ik. Als we gingen zwemmen moest ik met mijn vader rechtsaf en mijn moeder linksaf. Aangezien mijn vader niet kon zemmen gingen wij naar het vlot midden op de plas.

Op dat vlotje zijn later heel wat romances ontstaan. Ik heb dat ding verschillende keren bijna op mijn hoofd gekregen wanneer het weer eens te vol was en dan kantelde. Maar het was geweldig allemaal en spannend, in alle opzichten.

Heel veel gezwommen daar, je mocht als meisje beslist niet aan de jongenskant komen. Daar werd goed op toegezien. Maar altijd wist je wel een weg te vinden om in contact te komen. En dan die omkleedhokjes! En wat dacht je van die gebreide zwembroeken die zo lang nat bleven?

Ik kan mij nog herinneren dat in 1954 als tussenstap eerst alleen op zondagmiddag de mannen naar de vrouwenkant mochten. Er stonden dan heel wat mannen bij de poort te wachten om de oversteek te maken. Maar voordat dit werd toegestaan werden in de St. Martinuskerk in Tongelre door pastoor van Amstel de gelovigen tegen deze zedeloosheid spreekwoordelijk gewaarschuwd door toch vooral niet de kat op het spek te binden.

Ja gescheiden zwemmen voor jongens en meisjes....10 cent entree unne fles aanmaaklimonade en un zakske brood met hagelslag, die binnen un uur gesmolten was. Prachtige tijden, met aan de jongenskant ook een soort vlotje waar je naartoe kon zwemmen...heerlijk.

Goeie ouwe tijd, toen dat dubbeltje nog groot, grijs en van zink was. Aanmaaklimonade was al heel luxe. Wij deden drop in een fles met water. Door hard te schudden ontstond een zwarte drab, die in Tongelre poelipek heette. Op weg naar het zwembad (te voet) herinner ik me vooral de stank van het slachthuis aan de Insulindelaan.

Peter, volgens mij was poelipek echt Eindhovens. Ik woon in Tilburg en hier noemen ze het sjep. De stank van het slachthuis kon je, als de wind verkeerd stond, zelfs in Stratum ruiken. Overigens, klopt het dat jij ooit bij Philips op de Centrale Service hebt gewerkt?
<<< Lieke, dat laatste moet je hem zelf even via de mail vragen (Peter) >>>

Als je poelipek maakte, deed je ook schuimke trekken, tenminste zo noemden wij dat in Woensel.

Op De IJzeren Man heb ik voor het eerst van mijn leven potato chips gegeten. Voor een kwartje kocht je in een van de snoepwinkeltjes een klein zakje Smith's met daarin weer een heel klein blauw zakje waar zout in zat. Dat moest je er naar smaak zelf over strooien. Mijn bovenste chip was spierwit en hartstikke zout en de rest smaakte daardoor niet meer. In tegenstelling tot vele anderen ben ik dus ook geen chips-eter. Chips, man.

Chips? Ik dacht dat dat veel later op de markt kwam. In welk jaar moet dat dan zijn geweest? Ik kocht het nooit of misschien had ik er het geld niet voor, kan ook. Een limlollie waterijsje van 10 cent of zo'n dubbele waterijs die je door kon breken, kon je met tweetjes voor ieder vijf cent dan kopen.

Mijn jaarabonnement dateert van 1963, dus zullen de chips ook wel van die tijd zijn. Dus inmiddels taai nu. Maar jij bent wellicht veeel ouder dan ik!?
<<< Foei Ben (Peter) >>>

Chips werden toen gemaakt van gefrituurde aardappelen en aardappelen kreeg ik bij ons thuis al in 1949. Dus die zijn toch best lang al op de markt, hoor.

Ja Ben, veel ouder en ik ben van plan nog ouder te worden, MET chips. Trouwens een kwartje was voor die tijd wel erg veel, was het niet iets van 15 cent, want een kwartje kostte het wel wat later in de Tongelreep.
En Poeliepek is echt Eindhovens, inderdaad. Flink schudden, kwam er een witte schuimkraag op en dan schuimke trekken.

Volgens mij had je ook speciale poeliepek-drop. Ik herinner me tenminste dat wij er bij drogist Van Rooij op de Moreelselaan naar vroegen. Je kreeg dan een staafje wat je in een flesje water deed, schudden en dan inderdaad schuimke trekken! Overigens is het volgens mijn echtgenoot niet alleen Eindhovens, maar trokken ze in Zilst ook schuimke.

De poeliepek-drop was laurierdrop, die gewoon bijna niet te eten was. Deze drop gebruikten ze ook in de tabaksindustrie om de tabak voor de sigaretten te fermenteren (zoals dat heette).

Van Mari Kieneker, Ben Brekelmans en Petra van den Heuvel vat ik de commentaren op het poeliepekstaafje kort samen: om een goed resultaat te bereiken, het laurierstaafje een nacht laten trekken in een flesje dat in de kelder of kast werd gezet.

Zo lang we praten en lachen over poeliepek, schuimketrekken en al die andere mooie Eindhovense uitdrukkingen blijven we jong van hart. Enkele Hollandse winkels hier in Canada verkopen nog steets alle soorten Hollandse drop, hier noemen ze het Licorice.

De poelipekverhalen blijven maar binnenkomen. Ik zal ze opsparen voor een rubriek Eindhovense lekkernijen.

Dat gezinnen uiteen moesten, werd geregeld door een, later goed systeem, wat er op neer kwam dat de heren niet naar de dameskant mochten, maar andersom wel. Zodoende was het gebied aan de oostkant nooit veel te doen. Ik kan mij niet herinneren er ooit geweest te zijn. Dat laatste had misschien ook wel te maken met het klimmen over de afrastering aan de westkant, zodat het entreegeld ergens anders voor gebruikt kon worden. Je moest ook nog aan een rubberen bandje zien te komen. Dat werd opgelost met een lijkend stukje rubber om de enkel en hard kunnen lopen.

Het vervolg van de poeliepekverhalen en andere Eindhovense lekkernijen vindt u bij foto 8622

Ik kan me nog herinneren dat er bij de kassa 'n bord hing met de tekst: "tweedelig badpak en duitse zwembroek verboden". 'n Duitse zwembroek had aan de zijkanten veters.

Ja dat zwemmen in de IJzeren Man. Weet je waarom we niet gemengd mochten zwemmen? Dat kwam vooral omdat de mannen van die wollen Tweka-zwembroeken aan hadden. Die waren van goede wollen kwaliteit. Maar, och jongens, als die nat werden zaten ze meer op je knieën dan om je achterwerk. Daarom probeerden al die dames zo vlug mogelijk naar de herenafdeling te komen. En dan hadden ze het over die Duitse zwembroeken met veters, maar die bleven tenminste om je middel zitten. Wij zwommen daarom ook vaak in het Eindhovens Kanaal, maar zelfs daar fietsten de dienaren van de Heilige Hermandad langs beide oevers om ons tegen onszelf te beschermen, maar als je net over de grens van Geldrop was, konden ze je niets doen.

Ja Joop, ik herken het verhaal over de zwembroeken. Maar ook wij meisjes kenden de nodige problemen met dat soort zwemkleding. Lees mijn verhaal onder foto 179 maar eens. Ik schiet wel vreselijk in mijn lach als ik dit lees en krijg de beelden weer binnen. En ja, jullie jongens konden in het kanaal nog zwemmen, daar durfden de meisjes echt niet in, en zeker niet in de buurt van de Zwaaikom. Vonden we vies want er dreven dikwijls dode huisdieren in en er zaten ratten. Dan maar naar de IJzeren Man en onder de touwen door zwemmen naar de jongenskant, op naar het vlotje.

Het verbod op gemengd zwemmen in de IJzeren Man telde voor iedereen, maar onze burgemeester (destijds Kolfschoten) had daar iets op gevonden. Hij liet zich heel vaak zondags met zijn hele gezin met een taxi naar het Zilverstrand in Lommel brengen. Dit is mij, persoonlijk verteld door de chauffeur van deze taxi. De gewone man had daar het geld niet voor!

Zojuist ontdekte ik de bijkaart nr 1025 behorende bij het gezinsabonnement 743 van de Gemeentelijke Zweminrichting, gedateerd 3 Juni 1941, met bewijs van betaling van 50 centen, ten name van JJM van der Meulen Vestdijk 41 Eindhoven. Wat hebben wij allemaal toch goede herinneringen. De IJzeren Man zou in de zestiger jaren worden opgeheven. Met vele gelijkgezinden zijn wij erin geslaagd de IJzeren Man te redden van de ondergang.

In de tijd van heren en dames apart ben ik daar ook enkele keren geweest om te zwemmen. Als ik dan met veel moeite op zo'n vlot was geklommen en weer in het water dook hing mijn zwembroek ook aan mijn enkels. Die had mijn moeder zelf gebreid want een Tweka-zwembroek was te duur voor ons huishouden. In die tijd waren we met 7 kinderen dat liep uiteindelijk op tot 12. Die lektoeten maakte mijn moeder ook zelf van gesmolten boter en suiker en die vonden wij nog (natuurlijk) lekkerder dan die van de ware jacob, poelipek van laurierdrop en jodenvet, daar smulden wij ook van. Ik ben een tijd terug naar Oirschot gereden om nog eens jodenvet te kopen. Ik wist niet meer dat hij zo hard was, maar heb mijn eigen tanden nog dus heb er nog eens van kunnen genieten.

Die verhalen over de IJzeren Man hebben ook bij mij weer veel herinneringen opgehaald. Mijn vader was daar namelijk badmeester tot 1957.

Het vlot opklimmen was nog een heel karwei doordat het zo glad was door algen en je ook nog regelmatig aan de andere kant naar beneden geduwd werd door een paar grote opgeschoten lummels, die de dames moesten imponeren.

Het was net andersom, links de meiden en rechts de jongens. Zelfs onder het water waren hekken, waardoor je niet naar de andere kant kon zwemmen.