Wat betekenen al die wapenschilden? Ziet er nogal afschrikwekkend uit. Je krijgt er gewoon schrik van.

Deze ornamentatie in stucwerk stamt uit de tijd van het Koninkrijk Holland, het vazallenstaatje van Napoleontisch Keizerlijk Frankrijk. Napoleon had zijn jongste broer, Lodewijk Napoleon, naar de Bataafsche eenheidsstaat gestuurd. Met deze staat werd bedoeld: datgene wat nog over was van de roemruchte Republiek der Zeven Verenigde Provintiën. Maar dan zonder diens uitgebreide koloniale bezittingen in Oost en West. Lodewijk werd in naam soeverein vorst: koning van Holland. Hij voorzag in een nationaal wetboek van strafrecht voor zijn koninkrijkje, mét strafbaarstellingen afgestemd op de behoefte van de Nederlandse samenleving. Die zaten vooral in de sector delicten gericht tegen de integriteit der koophandel: valsheid in zegels, merken, koophandelscertificaten, wissels, credietbrieven, bankbreukige fraude, oplichting en wisselruiterij. Daarbij, bij dat nieuwe strafrecht, hoorden nieuwe rijkssymbolen en ook nieuwe rechtspraakorganen. Eindhoven was één van de eerste steden die een eigen rechtbank kreeg met een koophandelskamer en een correctionele kamer. We zien deze symbolen in het stucwerk van deze flauw glooiende apsis die achter de meervoudige kamer heeft geprijkt in de zittingszaal aan het Stratumseind. De symbolen zijn zó gekozen, dat ze in niets meer doen denken aan de teloorgegane Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Keizer Napoleon wilde eigenlijk pure Franse wetten invoeren, maar zijn broer dacht daar heel anders over. Die wilde dus beslist de symbolen van de Franse revolutie uit 1792 niet op dat kalk in de apsis. Hij liet nationale regalia van eigen bedenksel uitvoeren, die niemand meer herkent. Zo zie je een wat al te tamme leeuw, met een kop als van een stoeipoes. En een wat klungelige bundel fasces, tuchtigingsroeden aan een speer of lans gebonden. Lodewijk zocht echt naar historisch onbelaste symbolen. De jurisdictie van deze kamer heeft gegolden tussen 1806 en 1809. Toen was keizer Napoleon de al te onafhankelijke opstelling van zijn broertje spuugzat. Hij lijfde de Lage Landen in bij zijn keizerrijk. In 1820, toen Willem I op de Nederlandse troon zat, wist eigenlijk niemand meer wat de ornamenten in deze apsis nu eigenlijk voorstelden. In 1925 vroeg de ambtenaar van het Openbaar Ministerie, Baron van Wijnbergen, die ook Eindhoven en diens regio bediende, wat dat voor rare gipsversieringen waren. Binnenlandse Zaken had gelukkig nog de order voor de stucadoor van destijds en diens opdracht om mallen te maken die ook elders in de rechtszalen gebruikt konden worden.

Op het rechtersegment van de apsis ziet men rechtsboven een leeuwenkop. Erg fraai is het niet uitgevoerd deze symboliek, want je moet echt weten dat hier de koning der dieren is bedoeld. Achter het blazoen met een mozasaurus – hier wordt gerefereerd aan het departement van de Maasmonden waarin Eindhoven als arrondissementshoofdplaats is gesitueerd volgens de wet op de regterlijke organisatie van Lodewijk Napoleon uit 1806 – ziet men de traditionele eiken-bladeren met daarachter de symbolen van de uitvoerende macht: piekeniersgeweer, hellebaard en lans van de schouterij. Op het middensegment Lodewijks monarchale parafernalia: het zwaard van het geweldsmonopolie ter rechtshandhaving, de scepter van een koning met de vingerwijzing gods (digitus deï), het Crimineel Wetboek voor het Koningrijk Holland – en de weegschaal van de ambtenaar van justitie en policie, de vrederechter. Linkersegment: de koningskroon, met de wapening van het beoogde volksleger (zwaard, pieken en infanteristenlans, de eikenbladeren van de wijze rechtshandhaver die geweld pas inzet bij uiterste noodzakelijkheid). Lodewijk Napoleon moest alles vermijden wat léék op de terreurperiode van 1794-1800, maar mocht ook niet naar zijn oudste broer verwijzen, de omnipotente keizer van Frankrijk. Met Engeland was afgesproken dat de monden van Schelde, Maas en Rijn niet onder de rechtsmacht van Frankrijk zouden vallen. Uitleg van dit alles vindt men op de schouw van de Hoge Raad van Adel in het huidige kamergebouw van de Staten-Generaal, voormalig departement van justitie.

Nog even, ten verzoeke van de inzender, de altijd nijvere Bert van Herk, segmentsgewijs de meer gedetailleerde toelichting. Op het rechtersegment zie je rechtsboven een leeuwenkop met zware manen. Je moet goed kijken, want de kop is wat klungelig uitgevoerd. Bovendien is de kop nogal bestoft zodat vreemde schaduwwerking optreedt. Er wordt hier niet meer door een magistraat geluisterd naar pleidooien, maar er wordt hier getapt. Het gaat echt om de koning der dieren; koning Lodewijk hechtte er bijzonder aan dat zijn koningschap serieus werd genomen. Hij noemde zichzelf bij het voorstellen overigens "konijn van Holland", maar dat kwam omdat hij het Hooghollands met al die gutturale klanken zo moeilijk vond. Achterin het blazoen dat Lodewijk had ontworpen, met een mozasaurus. Daarvan was nét door een Franse expeditie in de Sint Pietersberg-gangen een skelet opgedolven en tenslotte hoorde Lodewijks koninkrijkje tot de waterstaatkundige departementen van de Monden van de Maas; daaraan bleef Napoleon I hechten uit militaire overwegingen. Eindhoven werd binnen deze departementen ten slotte een nieuwe arrondissementshoofdplaats. Zulks volgens de indelingen van de wet van de Regterlijke Organisatie en het Beleid van Justitie, óók weer van Joachim Melchior Kemper, die Eindhoven wilde opstuiten in de vaart der volkeren. Daarom is koning Lodewijk ook bedacht, ter eeuwigdurende herinnering, met het Lodewijk Napoleon-plein in Gestel. Op het middensegment zie je twee kromsluitingsboeien bungelen, als symbool voor de voorlopige bewaring en hechtenis, waartoe de vrederechter te Eindhoven kon beslissen. Verder het zwaard van het strafvorderlijk geweldsmonopolie, de scepter van de koning zelf met de vingerwijzing gods (de "digitus deï"), want Lodewijk wilde beslist erkend worden als regeerder bij de gratie gods. Terwijl de Franse revolutie god nu juist nietig had verklaard in het publieke domein. Daarbij het Crimineel Wetboek voor het Koningrijk Holland, mét de weegschaal voor de ambtenaar van policie en justitie. Linkersegment: de koningskroon zonder spang met de cornetten, de bewapening van het beoogde volksleger (zwaard, pieken en infanteristenlans) de eikenblaren van de rechtshandhaver. Lodewijk moest alles vermijden wat léék op de terreurperiode van 1794-1800 toen Frankrijk een revolutionaire politiestaat was. Hij mocht niet naar zijn keizerlijke broer verwijzen. Met Engeland was bij de Vrede van Amiens in 1802 afgesproken dat de monden van Schelde, Maas en Rijn niet onder de militaire jurisdictie van Napoleon I zouden vallen. Antwerpen mocht geen oorlogshaven worden voor de keizerlijke vloot. Dus verzon Lodewijk maar wat mooie parafernalia. Leuk dat ze nog achter deze tapkast te zien zijn. Menigeen heeft, geboeid en wel, hier een beroerd halfuurtje mogen doormaken, vooral in gevallen van verbanning en deportatie.

We hebben toch veel aan die Lodewijk Napoleon te danken, was toch ginne kwaije. Hij heeft toch veel klaar gekregen.

Ja, mijnheer Van Herk, Lodewijk Napoleon was vooral de zuid-oost Brabanders bijzonder genegen. Lodewijk was zwaar katholiek en blééf een zuiderling, het benjaminnetje van zijn grote broer, Napoleone Buonaparte. Vertaal: de Welgeborene. Ze waren beiden huns ondanks uiteindelijk hartgrondig Corsicaan en moesten van de Fransozen niet veel hebben, op de keper beschouwd. Dat vonden ze beiden arrogante klootzakken, die achter hun rug heimelijk proestten van het lachen over beider onmiskenbaar Corsicaans accent. De Brabantse katholieken waren sedert 1602 in de Lage Landen ingeboekt als derde-rangs burgers, stomme gasten die de mystiek van het katholicisme, dat toch een bijgeloof was, waardeerden en liefst bleven aanschuren tegen Rome. Dat deden de Corsicaanse Buonapartes nu juist ook liever. Napoleon wist heel goed dat zijn maarschalken en ministers hem achter zijn rug om belachelijk maakten. Daarom voelden beiden nu juist óók meer voor de Vlamingen en de Brabanders. Lodewijk gaf meteen de Sint Katrien terug aan de katholieken, met flinke subsidie voor de restauratie. Want de Hervormden hadden het gebouw zo verwaarloosd dat het op instorten stond. Daarom kreeg Eindhoven de privileges van een arrondissementshoofdplaats met vrederechter, correctionele en koophandelskamer. Lodewijk subsidieerde ook de bestrating van de Bossche Baan en en de Eindhovense Steenweg naar Hasselt. Hij wilde zelfs garnizoen leggen in Eindhoven. Hij kon niet vergeten hoe vriendelijk hij op zijn rondreis was ontvangen bij zijn afstap te Woensel waar de bevolking hem had toegezongen. Hij vond de Hollanders stijve, hypocriete gasten die de kat in het donker knepen, vooral Admiraal Verheull, in Franse dienst getreden, die flink van bil ging met Lodewijks overschone en sexueel tierige echtgenote en bij deze Hortense de Beauharnais de zoon verwekte die Lodewijk maar niet kon produceren wegens verlammingen in het rechterbeengestel. De latere Lodewijk Napoleon III. Die de Frans-Duitse oorlog glansloos verloor. Lodewijk heeft tot op zijn sterfbed gemijmerd over zijn goede Brabanders. Die hem nooit te kakken zetten en te goeier trouw waren en bleven.

De altijd nijvere Bert van Herk, een leuke opmerking. Tja heer Strijards, ik hou nu eenmaal van geschiedenis, al van kindsbeen af.

Heer Strijards, wat een buitengewoon interessante verhalen! Koning Lodewijk Napoleon was de eerste koning van Nederland, en er wordt door historici wel gezegd dat hij zo de weg plaveide voor Willem I om zich tot koning te laten uitroepen. Nederland was voordien nooit een koninkrijk geweest. Overigens wel een kleine correctie op uw mooie verhaal: Eindhoven lag in het departement Monden van de Rijn. Monden van de Maas is het huidige Noord- en Zuid-Holland (Maasmond is Rotterdam). Een beetje vreemde benaming, gegeven dat de Rijn bepaald niet uitmondt in het gebied van "Monden van de Rijn".

Ja heer Strijards, die Brabantse gastvrijheid, vriendelijkheid en behulpzaamheid, waar we bekend om zijn, was er toen al.

Op de plaats van de in 1841 afgebroken herberg De Ster werd het in 1843 opgeleverde gerechtsgebouw opgetrokken. Of de gestucte ornamenten in deze nieuwbouw uit de tijd van koning Willem II verwijzen naar Lodewijk Napoleon of zijn heerszuchtige broer, zou mij verbazen.

Het oude paleis van justitie aan het Stratumseind is mij natuurlijk, net als bijvoorbeeld de heer Van Herk, dierbaar. Het heeft een indrukwekkend neoklassiek front met empire-details, dat geplaatst werd in de negentiende eeuw voor de gevel van het aloude hotel en beurtvaartkantoor "De Sterre" (soms ook: "De Starre"), dat sedert eeuwen heugenis bijdroeg aan de allure die Eindhoven, de stad van Kempenland, echt wel had. De apsis met dat opmerkelijke stucwerk herinnert aan de periode dat hier echt de gerichtsplaats was voor de magistraat. De vier- en drieschaar zetelden hier. Het krijt werd hier gespannen voor eedsprocedures. Grensscheidingsgedingen van private aard vonden hier plaats. Arbitrages in personen- en familie-aangelegenheden werden hier beslecht. Politieke, geruchtmakende processen vonden hier plaats, zeker in de tijd dat de Belgen in opstand kwamen. De hardstenen corridors en de grote voorzaal, waar nu de tapperij is gevestigd met uitzicht op het drukke Stratumseind, verlenen bijzondere glans aan dit glorieuze verleden en geven aan het pand een ongekende maar bijna tastbare dimensie. Maar je moet wéten, dat ooit hier ook de verslaggevers van de periodieken "Weekblad van het Regt" en "Paleis van Justitie" neerstreken om verslag te doen van terechtzittingen die destijds de natie beroerden. De apsis is er beroerd aan toe. Er staat nu voor de segmenten disco-apparatuur. De kalklagen worden afwisselend beschenen door stroboscopen en felle lampen. Terwijl dreunend gebonk en deinende massa's publiek dat in de avonduren uit het dak gaat zorgen voor een atmosfeer waarin het stucwerk in twijfelachtige staat is komen te verkeren. Zouden plexiglazen schermen niet kunnen zorgen voor adequate bescherming van deze unieke stucadoors-voorstellingen en zou een toelichtingsbord bij deze symbolische allegorieën niet méér recht doen aan de historische schat die hier onmiskenbaar verborgen ligt onder de volgtijdelijk aangebrachte dikke kalklagen die deerlijk beschimmeld, afgebladderd, vervuild en bestoft zijn? Een museum moet het niet worden. Dat begrijp ik óók best. Maar een zekere zorgvuldigheid met het weinige dat Eindhoven nog heeft aan te bieden op historisch gebied in het publieke domein zou minstens aangewezen zijn. Dat valt best te verenigen met de winstmotieven die de hoera van nature moet hebben en die ik ook respecteer. Voor niks gaat de zon op.

Onze eerste koning Lodewijk Napoleon wordt tegenwoordig nogal eens buiten beschouwing gelaten. Veel mensen denken dat Willem I onze eerste koning was, maar ik heb me wel eens afgevraagd of Nederland nu een koninkrijk zou zijn geweest als Lodewijk Napoleon in die paar jaar die hij van zijn broer kreeg niet zo immens populair was geweest onder grote delen van de bevolking, die hem overal verwelkomde met"Vive l'empereur". Dat het 'slechts' de broer van de empereur was zal niemand gehinderd hebben. In 1813 had men zo'n goede indruk van een koning dat men ook een eigen koning wilde. Behalve een paar in Engeland geëxileerde verwanten van de voormalige stadhouders had men niets in de aanbieding, maar dat deerde niet. Onder luid gejuich van een menigte op het strand van Scheveningen werd de man die tot koning van ons land zou worden uitgeroepen binnengehaald. Dat beviel de Fransen niet zo erg en 15 jaar later verdreven de opstandige vooral Franstalige bewoners van Zuid Nederland hun koning, die nog een vergeefse poging deed om zijn koninkrijk bij elkaar te houden. Het noordelijk deel van de provincie Brabant viel aan Nederland toe, het grootste deel werd een Belgische provincie met de voormalige hoofdstad van de Nederlanden, Brussel, als hoofdstad. 

Lees dit maar eens, het lost veel vragen op: www.parlement.com/id/vh8lnhrpfxtm/bestuur_in_de_bataafs_franse_tijd_1795

Hr. Strijards, met uw laatste artikel ben ik het helemaal eens. Ik heb het hele net afgezocht naar betere foto's of eventueel een film(pje), maar niks van dien aard. Tenzij dat er nog iets in privébezit is, en dat is jammer. Het staat er op die foto's belabberd bij. Als je ze bekijkt dan leven ze niet zo lang meer. Jammer dat hier niet naar gekeken wordt en onderhouden door de uitbater of de gemeente. Beseffen ze wel wat daar hangt?

Mijn reacties op de verzoeken van de heer Bert van Herk ontlokken een vooraanstaand heemkundige als de heer Bert van Diepen, zo bekend aan E-I-B bezoekers op grond van zijn doorwrochte commentaren betreffende het spoorwegwezen te Eindhoven en vooral de raccordementen aldaar, enige verbazing omtrent koning Lodewijks sporen in de stad van Kempenland. Als mederedacteur van de grote veeldelige serie "Strafwetgeving in de negentiende eeuw", uitgave van de vakgroep strafrechtwetenschappen, sectie strafrecht, van de juridische faculteit verbonden aan de Katholieke Hogeschool Tilburg, Universiteitsdrukkerij, Tilburg, 1985, hield ik mij bezig met de totstandkoming, de karakterisering van en uitvoeringswetten voorgeschreven door "Het Criminele Wetboek voor het Koningrijk Holland" dat door koning Lodewijk werd ingevoerd op 31 december 1808. Lodewijk had toen al laaiende ruzie met zijn oudste broer Napoleon I, de keizer van Frankrijk, die vond dat Lodewijk veel te veel bekommerd was om zijn Hollanders en zich weinig gelegen liet liggen aan wat zijn oudste broer allemaal wilde met zijn keizerrijk. Lodewijk liet weten, dat hij daaraan inderdaad lak had. Hij vond de Hollanders, de Brabo's inbegrepen, prima mensen en een goed slag volk, dat niet verdiende om als voetveeg te worden gebruikt door de Fransen. Lodewijk wees Eindhoven, als arrondissement van de Kempen, aan als een soort proeftuin waarin met de uitvoeringsmaatregelen zou worden geëxerceerd ter introductie van dat wetboek, dat destijds werd geprezen als "een meesterstuk van menselijke wijsheid". Lodewijk zette daarom penitentiaire inrichtingen op in de stad van Kempenland, onder meer een soort rijkswerkinrichtingen. Aan het Stratumseind. Achter het toen reeds van oudsher bekende huis der rechten "De Starre" of "De Staerre" (Sterre, Ster). Hij richtte een soort krententuin in, een werkplaats voor gewoontemisdadigers en meer van dat soort resocialisatiefaciliteiten. En dat zaaltje, achterin, waarin nu die apsis nog gevonden kan worden achter een podium waar ook langere tijd een tapkast stond. Met dat stucwerk. Men vindt, voetnootsgewijs, de bebronning die naar deze justitiële activiteiten (ver)wijzen in Deel I van deze serie, waaronder het proefschrift van W.C. van Binsbergen, Algemeen karakter van het crimineel wetboek voor het Koningrijk Holland, dissertatie Universiteit Utrecht, Utrecht, 1949. In de universiteitsbibliotheek Leiden berust een collectie uitvoeringsreglementen en bouwinstructies met decoratievoorschriften. Lodewijks oudste broer kreeg er de pest over in. Het kostte geld. Hij vond het slap gedoe van zijn broertje. Lodewijk was, zei Napoleon, die weer lijfstraffen, dwangarbeid, deportaties en eeuwigdurende verbanning wilde invoeren, een weerzinwekkend watje, een geitensokken-figuur. Hij week af van de Napoleontische Wetboeken die net gereed waren. Hij ondermijnde de rechtseenheid die Napoleon I als keizer eiste. Het wetboek voor Holland werd ingevoerd op 1 februari 1809. Het gold tot 1 maart 1811. Inmiddels had Lodewijk van zijn broer een enorme schop onder zijn kont gekregen. Hij werd weggejaagd als een eerloze schelm. Misschien dat er daarom over deze aspecten zijn zijn zegenrijk bewind niets bekend is in Nederland, want Willem I zweeg Lodewijk óók dood. Juist deswege greep ik de verzoeken van de heer Van Herk aan. Omdat Eindhoven hier iets buitengewoon aardigs heeft in zijn centrum, dacht ik. De heer Kemperman heeft gelijk. Het ging om het departement van de Monden van de Rijn, het volledige estuarium. Ik vergiste mij.

Raar, ik ben eens verder op zoek gegaan naar gegevens of wetenswaardigheden omtrent dit ornament en die rechtbank, maar er wordt nergens melding gemaakt over het bestaan ervan. Ook wikipedia laat het afweten, toch niet de eerste de beste site om je nieuwsgierigheid te stillen. Daarom moeten we er erg zuinig op zijn om dit ornament te behouden. Deze Lodewijk Napoleon is nu 200 jaar dood en nog dagelijks bepaalt hij ons leven zonder dat we het merken. En is er nou niemand in Eindhoven die dit ornament op zijn werkelijke waarde kan bekijken en beschermen?

In Nijmegen zijn diverse publicaties gewijd aan de strafwetgeving, strafvordering en strafrechtstoepassing op last van Koning Lodewijk Napoleon. Dus ook alle uitvoeringsmaatregelen waarvan ik hierboven repte. Waaronder die te Eindhoven. Interessante studies. Ze stonden alle onder de redactie van de eminente rechtshistoricus Oud Vaderlands Recht prof. mr. O. Moorman van Kappen. Hij besteedde daar ook aandacht bij aan de ornamentaties waar de heer Van Herk naar vraagt. Hij publiceerde de laatste wetenschappelijke artikelen daarover echter in het Frans. Dat is natuurlijk voor ons jammer. In Nederland is er geen belangstelling voor. Ze zijn wel via een Nederlandse ingang te raadplegen, doch de teksten blijven Franstalig, in een jargon dat de kennisname kan verhinderen. Maar men kan ze vinden onder de digitale bron NARCIS.

Napoléon Buonaparte (Nap Welgeboren) was niet van echte hoge adel. Ook niet op Corsica. Hij hunkerde naar roem, prestige, legitimiteit en autoriteit toen hij zichzelf uitriep tot staatshoofd van Frankrijk. Hij vroeg paus Pius VII om hem te zalven als hij zichzelf tot keizer der Fransen gekroond had in de Nôtre Dame. De plaatsvervanger van Christus voelde daar niet voor. Wel wilde hij de keizer dan zegenen. Maar die zou dan moeten knielen voor de paus en daar voelde Nap niets voor. Enfin. Nap zocht daarom naar legitimiteitskentekenen buiten de roomse kerk om. Die vond hij (hij wist weinig van heraldiek en de Salische regels) bij de Ottoonse keizers van het Heilig Roomsche Rijk Teutonischer Nation. De scepter met de ter eedszwering geheven rechterhand, de duim over de muis van de palm en de wijs- en middenvinger gestrekt, de andere vingers over de palm inwaarts gekromd; een typisch Germaans gebaar. De eikenbladeren, van oudsher tekenen van priesterlijke dynastieke trouw. De zevengespangde kroon. De roedes. Die legde hij op aan zijn jongste broertje om in zijn wapen te voeren. Dat dééd Lodewijk natuurlijk: het was niet moeilijk en Lodewijk wist best aan welke kant zijn boterham gesmeerd werd. Deze symboliek was prae-christelijk en dus buitenkerkelijk. Dat was waarom de Ottonen ze voerden. Daarom wilde Willem I als souverein vorst ze wég hebben uit de gerechtsgebouwen van zijn rijk dat tóch al gammel gelegitimeerd was. Willem I toch wilde poseren, ook staatsrechtelijk, als "hoofd der voorheen heersende kercke", dus de Nederduyts Hervormde kerk. De Engelse koningen waren immers óók hoofden van de anglicaanse kerk en in dat opzicht "defender of the faith". Zo zag Hendrik VIII dat destijds, die óók niet direct op een stabiele troon zat. Daarom wilde Willem I deze Ottoonse parafernalia in overheidsgebouwen in 1838 weg hebben: ze herinnerden aan een koningsschap dat hij in 1813 bij zijn inhuldiging te Amsterdam juist had afgezworen. Hij gaf daarom Binnenlandse Zaken opdracht deze symbolen weg te ruimen, hoe dan ook, in kazernes, gerechtsgebouwen, gemeentehuizen, waterschapskantoren en heemraadshuizen, zoals het Rotterdamse Schielandshuis. Daarbij werd doorgaans rigoureus opgetreden en veel nodeloos beschadigd. Omdat de uitvoerders van deze koninklijke orders niet wisten wat nu precies "Ottoons" was en wat christelijk. Ze zetten daarom rücksichtslos overal maar de moker in wat ze niet konden thuisbrengen in de verwarde maanden van 1839. Maar in Eindhoven aan het Stratumseind in dat achterafzaaltje bleef de voorstelling in de apsis wonderlijk genoeg perfect intact. En daarom heeft de heer Bert van Herk gelijk als hij wijst op de uniciteit ervan. Ik ondersteun zijn oproep tot zuinigheid te dezen.

Hr. Strijards, als ik van u hoor dat alles in het Frans is, dan haak ik af. Voor mij a.u.b. geen Frans, ik vind het een verschrikkelijke taal. Engels, Duits, Eindhovens, Beek en Donks en Strijps, ik vind het allemaal goed. Maar Frans, nee echt niet. Maar nu weet ik ook waar het doodloopt. Heer Strijards, nogmaals mijn dank.

Beste Bert, de Heer Strijards heeft wat vaker en langduriger zijn neus in studieboeken gestoken dan de meeste Eindhovenaren en daar profiteren alle mensen van die in de geschiedenis van onze stad zijn geïnteresseerd. Dat niet iedereen daar even verguld mee is is begrijpelijk. De Franse taal werd in onze contreien jarenlang op school onderwezen, in de 19de eeuw bijvoorbeeld mocht mijn oma (geboren in 1870) na de lagere school nog twee jaar Franse les volgen. Normaal gesproken gingen kinderen in die tijd erg jong werken, maar mensen die het zich konden permitteren en vonden dat hun kinderen nog te jong waren om meteen te gaan werken, stuurden hun kinderen dan naar de "Franse school". Ik heb ook nog (verplicht) Frans gehad op school maar ik weet dat sinds leerlingen hun vakken kunnen kiezen, het Frans, als zijnde moeilijk, weinig populariteit heeft gekend. Of dat erg is weet ik niet, maar het is wel lastig als je Franssprekenden tegenkomt, want die vinden het in het algemeen niet nodig om een vreemde taal te leren. Ik heb 20 jaar in Frankrijk gewoond, maar letterlijk niemand ontmoet die een andere taal sprak. In het Frans wordt af en toe een Engels woord opgenomen, maar dat wordt onveranderlijk verkeerd uitgesproken en vaak van een betekenis voorzien waar de Engelsen van op zouden kijken. Een koffertje waarin vrouwen hun cosmetica bewaren heet in het Engels een Vanity Case. De Franse noemen het kortweg 'un vanity' en spreken het op zijn Frans uit. Een ander voorbeeld: het Engelse woord email hebben ze jarenlang proberen te verfransen, ze noemden het couriel, maar nu zie je steeds meer dat ze het Engelse woord gebruiken, maar dan op zijn Frans gespeld: mél. Of een taal mooi is of niet is een kwestie van smaak. Ik heb ervaren dat elke taal mooi kan klinken; het hangt ervan af wie die taal spreekt.

Ligt hier werk voor de Van Abbestichting? Ik denk het wel. Ik ben benieuwd.

Hoi Paul, het gaat mij niet om de Franse taal als zodanig, het gaat mij om de klank "fonetisch". Ik vind het geen mooie klank hebben, je hebt veel half ingeslikte woorden, ze zeggen je hebt een hete aardappel in je mond, zo althans klinkt het. Dat is bij Duits, Engels en Spaans veel mooier. Sorry Paul, mijn taal is het niet. De heer Strijards levert een heel grote bijdrage aan "eindhoveninbeeld" en EiB mag er best trots op zijn dat deze man EiB helpt om de site op te bouwen. De heer Strijards kan op plaatsen en archieven komen die voor ons altijd gesloten zullen blijven. Daarbij schrijft hij duidelijke en begrijpelijke stukken, zelfs ik begrijp ze. Het mooiste vind ik zijn woordgebruik, ik moet er soms echt om lachen, prachtig. En dat hij zulke grote stukjes schrijft wil toch zeggen dat hij er buiten zijn werk om veel tijd in steekt om dit voor EiB en de lezers te doen. Ik vind het prachtig, ik leer er veel van, en dat is mij het belangrijkste. Denkt er iemand anders over, oke, laat het maar horen.

Met de bereidwillige hulp van mijnheer Bert van Herk heb ik op mijn site via blogs 29/03/2022 tot en met 01/04/2022 op gerardstrijards.nl een samenvatting proberen te geven van de rechtshistorische betekenis van de apsissegmenten in dat achterafzaaltje van die destijds koninklijke rechtbank. Dat merkwaardige paleisje van justitie in het arrondissement Kempenland onder het bewind van het kreupele koninkje Lodewijk Napoleon. Dat kortstondig koninkje, dat zich zo herkende in de roomse joyeuze Brabanders die niet echt voor vól werden aangezien door de arrogante Hollanders die alles zoveel beter wisten en konden. Tenminste: daar waren die Hollanders van overtuigd. Deze samenvatting is vooral gebaseerd op de beschouwingen over ons Oud-Vaderlands recht, zoals dat vak destijds nog gedoceerd werd aan onze katholieke universiteiten. Ik citeerde die kenbronnen hierboven al. Die uit Nijmegen zijn helaas gesteld in het Frans. Daarom gaf ik die Nederlandse vertalingen zelf maar. Ze zijn de grondslag van mijn beschouwingen op EiB, omdat je tegenwoordig inderdaad, zoals de heer Van der Cingel opmerkt, van niemand en zeker niet van studenten nog verwachten kunt dat ze academisch Frans gaan lezen. Aan de Katholieke Hogeschool Tilburg werd dat wel vereist in de doctoraalvakken gewijd aan het klassieke volkerenrecht en het interstatelijk publiekrecht, maar daartegen werd destijds door die studenten al geweldig gemord -- bij colleges destijds kwam het bijna tot een opstand in de jaren 1980-1983. Omdat er op examens ook echt naar gevraagd werd, naar die wetten van dat koninkje en wat dat monarchje ermee vóór had. Maar voor wie die bebronning wil toetsen, moet ik er hier toch naar verwijzen. Het zou jammer zijn als een uitbater van dat achterafzaaltje in een vlaag van herinrichtingslust die decoraties ineens, zómaar, zou verwijderen of bedelven onder een zware deklaag omdat het stucwerk zoveel stof verzamelt en flink bladdert. Dat doet het immers. Het ziet er vies en goor uit. Geen stralende justitia doet hier haar licht schijnen. Maar een vaal en schimmelig kalkwerk schudt hier achter het akoestische geweld van een toetsenist die jonge mensen uit hun dak wil laten gaan. Dat wordt van hem/haar verwacht.

ik denk dat er over dit onderwerp het nodige gezegd en gediscuteerd is. Hoe het met het kunstwerk verder gaat? De tijd zal het leren, ik zie het somber in, maar we hebben ons best gedaan. Het is nu aan onze "erfgoedwaakhonden" (de Van Abbestichting), of zij er misschien iets aan kunnen doen, of proberen te doen. Ik zelf heb daar weinig tot geen vertrouwen in, als er ook maar iets van interesse in zat omtrent dit onderwerp dan hadden ze al lang een reactie gegeven, positief of negatief. Dit onderwerp loopt al vanaf 13-01-2022 tot en met 24-05 2022, en het lijkt mij zeer onwaarschijnlijk dat geen een van de heren of dames van die stichting dit niet gelezen heeft en daarbij een reactie achterlieten. IK LAAT HET HIERBIJ, maar nogmaals, heer Strijards mijn hartelijke dank. Het is mij veel duidelijker geworden.

Bart ik heb niet de bedoeling gehad je op je hart te trappen, als jij de Franse taal onaangenaam vindt klinken, dan heb je het recht dat te doen. Je hebt gelijk dat veel Fransen hun eigen taal geweld aandoen door hun uitspraak. Maar slordig taalgebruik en dito uitspraak zijn niet typisch Frans. Houdoe!

Beste Paul, je hebt mij echt niet op mijn hart getrapt, het zijn gewoon twee meningen tegenover elkaar.

Op mijn schrijven van 25-5-2022 heb ik geen reactie ontvangen. Het heeft blijkbaar geen interesse, op deze manier zijn er al verschillende kunstwerken verdwenen. Ook de gemeente heeft hier schuld aan. Omdat de gemeente geen geld heeft voor redding. Geen geld betekend (per ongeluk) slopen. Zoals dit kunstwerk, Aartsengel Michaël van Gerrit de Morée uit Breda. Het is niet gelukt om het sgraffito (waarbij tekeningen worden aangebracht in natte klei, zodat de onderliggende kleuren te voorschijn komen) te redden van de slopershamer in het pand van de oude basisschool De Troubadour aan de Maria van Bourgondiëlaan in Eindhoven. © Johanna Jacobs/Bond Heemschu. Uit het E.D.: De gemeente had geen geld voor redding, staat er geschreven. en wat denk je van het kunstwerk van het onlangs gesloopte postkantoor, dat kunstwerk zie je ook nooit meer. Is (per ongeluk) naar de gallemiezen geholpen en onze ongeschoolde erfgoedwaakhonden schijnen niet eens geblaft te hebben. Zo zie ik deze prachtige en unieke ornamentatie in de oude rechtbank ook verdwijnen. Jammer, maar we zijn het gewend dat het zo gebeurd, we weten niet beter.