Datum: 26-03-2006
Naam: Theo van den Dungen

Deze kerk, waarvan het bestaan erg ver teruggaat, heeft natuurlijk wel veel te lijden gehad van plunderingen in de Tachtigjarige oorlog, in 1596 was de kerk van veel kostbaarheden beroofd en verkeerde in deplorabele toestand (verklaring van pastoor Johannes Schoovers, zie Tongelre oh Tongelre, pg 12). Na deze tijd werd ook deze kerk natuurlijk geannexeerd door de Protestantse gemeenschap (Protestantisme als staatsgodsdienst). Tonny van den Boomen vermeldt op pg 13, dat de dominee op 28 februari 1796 er zijn laatste preek hield, en dat de kerk in slechte staat was geraakt, en in feite niet officieel meer beschikbaar was, maar geheel tegen het advies van het bisdom in, werd de kerk weer door pastoor Gerard Couwenberg ingewijd. De kerk zou hierna nog ongeveer een eeuw dienst doen. Toen in 1886 (bouw) pastoor C M van Kessel aantrad, veranderde de situatie hij vond de oude kerk te klein en de kosten voor herstelwerkzaamheden te groot (alleen al voor de reparatie van het dak van het middenschip was een bedrag begroot van 8000 gulden) dit alles resulteerde erin, dat in 1890 met de huidige St.Martinus-kerk werd begonnen, en dat het oude gebouw in 1891 werd afgebroken.( de stenen hebben ze nog wel gebruikt voor het verharden van diverse wegen)
Mogelijk hebben dus puur economische motieven eraan ten grondslag gelegen bovendien heb ik wel eens horen verluiden, dat pastoor Cornelis van Kessel een goeie, maar eigenwijze mens was
Op pg 20 van genoemd boek staat, dat bij de sloop van de oude Martinus-kerk bleek, dat het bovendeel dateerde uit de 15de eeuw, terwijl de Romaanse onderbouw zeker nog ouder moet zijn geweest m.a.w. jammer jammer.
Tonny vermeldt in zijn boek, dat het originele ontwerp van de nieuwe St.Martinuskerk (architect Corbey uit Maastricht, sommigen zeggen Roermond)) een kerk betrof in gotische stijl met twee spitse torens.
De aannemer was de firma Mestrum (Maastricht), die moest werken met een begroting van 51.360 gulden, maar uiteindelijk werd dat bedrag met 7000 gulden overschreden.
De gemeente Tongelre gaf een subsidie van 5800 gulden en pastoor van Kessel betaalde uit eigen middelen 20.000 gulden (vandaar die goeie mens natuurlijk)
Zoals toen in die tijd ook al was, waren de bedragen niet toereikend om de totale bouw te financieren, en daarom stelde men de realisatie van de twee spitse torens enkele jaren uit, maar wat zegt het spreekwoord: van uitstel komt afstel
Onder grote beroering van de gelovigen werd pastoor Van kessel in 1900 ontheven van zijn functie hij werd in otober 1900 opgevolgd door pastoor Jos van Vlokhoven, en deze bleef in functie tot aan zijn dood op 14 september 1936 hij was toen bijna 81 jaar.
Deze pastoor werd op zijn beurt weer opgevolgd door een pastoor die bij alle oude mensen uit Tongelre bekend is, namelijk pastoor Th.J van Amstel (vanmiddag gin Lof, want Tongelre moet um halfdrie speule)
NB Mensen met belangstelling voor Tongelre: lees de boeken van Tonny van den Boomen, en lees ook het boek van Dr. G.J Reuvekamp (oud-leraar aan het Lorentz-lyceum te Eindhoven): St.Martinus Tongelre Sociografie ener Parochie, 1944

Datum: 12-08-2013
Naam: Corjan van der Peet

Men heeft bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken, waaronder toen de nog prille zorg voor monumenten viel, nog pogingen ondernomen om de sloop van de middeleeuwse kerk te verijdelen -of toch ten minste meer oude resten veilig te stellen. Tevergeefs. De drijvende kracht achter deze reddingspogingen was het Hoofd der Afdeling kunsten en Wetenschappen van het Departement, Victor de Stuers.