Hoe komt het dat het Woenselse gedeelte hoger ligt dan de binnenstad? Je ziet op de foto de Fellenoord en de Vestdijk en Boschdijktunnel naar beneden duiken. Wat is het hoogteverschil tussen de binnenstad en Woensel, en hoe komt dat? Wat is de reden in het verleden geweest dat de stad lager ligt?

Bert, ik weet het niet zeker, maar ik denk dat het te maken heeft met de keuze van onze voorouders om dicht bij stromend water te wonen en water zoekt het laagste punt. Eindhoven kreeg al stadsrechten in de 13de eeuw en heeft zoals alle middeleeuwse steden een ommuring gehad en daaromheen een gracht.

Het zou kunnen Paul, maar dan zijn ze niet erg slim geweest, want water stroomt inderdaad naar het diepste punt. Dan lijkt het mij logisch dat je daar niet gaat bouwen. Je kon er donder op zeggen dat die kuil volloopt als het zwaar regent. Dat was toen al en nu 800 jaar later zit je er nog mee. Want als je de foto bekijkt is het toch een hele val. Wat is het hoogteverschil eigenlijk? Er zal ook wel wat optische vertekening in zitten, maar toch: niet erg slim gedaan toen. Er is nou niks meer aan te doen.

Ik zei, dicht bij stromend water, Bert, niet erin. Maar dat zullen ze toen ook wel begrepen hebben.

Bert, heb je wel eens gehoord van AHN, Actueel Hoogtebestand Nederland? Ik ook niet, maar ik wou je helpen aan een verklaring over het hoogteverschil tussen Eindhoven en Woensel. Er is een grote verzameling hoogtekaarten van Nederland, waarop van zowat elke vierkante meter bepaald is hoe hoog of hoe laag het is. Je kunt die kaart downloaden en daarvoor heb je 1 terabyte nodig, succes!

Eindhoven is gesticht op een zandrug tussen de Gender en de Dommel. Daaraan hebben de straten Grote Berg, Kleine Berg en Hoogstraat hun naam te danken, die hoog en droog op de zandrug lagen en nog liggen. Onder het 18 Septemberplein is in 2007 de Woenselse Stadspoort opgegraven, waar men de Gender/Stadsgracht kon oversteken. Hier lag dus een laaggelegen gebied, een rivierdal of bedding genoemd, waar het erg drassig was in de richting van het hogere Woensel. Dus is dit een natuurlijke glooiing in het landschap en voor toen een goede keus om de stad hier op de zandrug te stichten en de stad en stadsgracht van water te voorzien. Iedere keer als ik richting Woensel fiets en in de tunnel de versnelling een stapje moet verzetten word ik zo herinnerd aan de geschiedenis van dit gebied. Het iets verderop gelegen Neckerspoel waar nu het busstation is heeft waarschijnlijk zijn naam de danken aan dit natte gebied Nekkerspoel, dus poel, wat ook voor water staat.

Oud Eindhoven (van Markt tot aan de Dommel) ligt op iets meer dan 16 meter boven NAP en is daarmee het laagste gedeelte van het huidige Eindhoven. Oud Woensel (Woenselse Markt tot aan Boschdijk) ligt op zo'n 18 meter boven NAP. Het TU/e terrein ligt ook "maar" op 16 meter, dus er moet vanuit de Fellenoord daar naartoe ook een verval van zo'n 2 meter geweest zijn. In Woensel zijn nog hogere punten te vinden, dus het dorp lag waarschijnlijk op meer glooiend landschap. De Oude Toren ligt op 19,5 meter, maar Winkelcentrum Woensel "maar" op 17 meter. [bron: Algemeen Hoogtebestanden Nederland van Rijkswaterstaat]

Zie hoogte Woensel Oude-Toren. Foto 12380.

Geen idee hoe accuraat het is maar het programma Google Earth Pro toont ook de hoogte (in mijn versie in "feet"). Ga met de cursor over het betrokken gebied en zie de eventuele hoogteverschillen.

Ja Paul, ik had al begrepen dat ze er niet in zaten en het Actueel Hoogtebestand Nederland kende ik niet. Nu wel, dank daarvoor. Bedankt voor de tip, daar ben ik wel even zoet mee.
Bedankt Laurens voor de heldere en duidelijke uitleg, goed leesbaar en voor iedereen begrijpelijk, zelfs voor mij, hmm. Dat stukje dat jij moet klimmen op je fiets, hoe hoog is dat als dat verticaal is? Met andere woorden, ik leg een lange lat op de Fellenoord en die schuif ik uit naar het 18 Septemberplein over het beursgebouw en de spoorlijnen heen. Hoe hoog zweeft het uiteinde van die lat dan boven het 18 Septemberplein?
Sierd, bedankt jij ook, leuk om te weten en te onthouden.
Sjef, hoogteverschillen met wat? De zeespiegel?
Verder vergeef mij, ik wil altijd het neusje van de zalm weten als dat kan. Dat is een afwijking van mij, ik weet het.

Dus we zitten de komende (??) jaren nog met veel wateroverlast in de stad. Ik ben het wel gewend, ik ben 72 jaar en ik ken dit al van kindsbeen af. Er is ooit eens sprake geweest van twee grote betonnen kelders te bouwen op de Fellenoord, langs de spoordijk, om het regenwater op te vangen dat vanuit Woensel kwam, maar daar is niks van gekomen. We hebben er wel een op de Winston Churchilllaan, maar of dat straks genoeg is? Dat is het nou al niet. Ik vraag mij af waar moet het regenwater straks heen als de Fellenoord opnieuw ontwikkeld wordt. Ik ben geen bouwkundig ingenieur, ik ben Bert met de piliepet, alles stroomt vanuit Woensel naar de stad. Op het stuk waar ik woon zijn de straat en de stoep na 2-3 uurtjes weer droog na een hoosbui. De vijver hier loopt dan over, de vissen zwemmen in het gras en het water loopt naar de stad. Over de Fellenoord richting 18 Septemberplein. Ik ben benieuwd hoe dat opgelost wordt. Ik hoop dat ik dat nog mag meemaken. Kan er iemand een karske vur mij opsteken?

Deze foto is in 1989 gemaakt. Rechtsonder de bouw van de Heuvel en boven het spoor de bouw van het Beursgebouw. Bij beide gebouwen zijn ze op dat moment met de fundering bezig.
< Bedankt, Laurens. Jaartal toegevoegd (Red.) >