Alweer een bewijs dat die mondhygiënisten, net als apothekers, als middenstanders veel te veel verdienen. En in de 4 Azen is het telkens prima eten. Aanrader.

In 1949 ging ik als 17-jarig meisje werken bij Philips op het Woningbureau aan de Willemstraat 65 (achter) in een grote houten barak. De directeur daar was mejuffrouw Ali van Wijngaarden, een enig mens. In het herenhuis zat de afd. Sociale Zaken onder leiding van de heer Wolfswinkel. In de tuin stond een sterappelboom, dat waren nog eens goede tijden met heerlijk Hollands fruit.

Op 23-5-1935 werd in het pand Willemstraat 65 gevestigd: Grunfeld's Kleeding Magazijn. Eigenaar was Aladar Grunfeld. Hij woonde daar ook, samen met het gezin van zijn zuster Jolan (Wiener, mijn grootmoeder) waar hij de zorg voor opgenomen had, omdat vader Max Wiener al voor de oorlog naar Duitsland verdwenen was. Het gezin telde vier kinderen: Rob(ert), Eddy, Blanca en Theo. Theo, mijn vader, werkte als kleermaker in het bedrijf. Door de omstandigheden van de oorlog werd het gezin uit elkaar gedreven. In het archief duiken verschillende adressen op: Floralaan 126 en 178 en Leenderweg 361. Vanaf 31-12-1942 stonden de kinderen te boek als: VOW (vertrokken onbekend waarheen). Na de oorlog zijn de drie broers een radiozaak begonnen in een noodwinkeltje aan de Fellenoord. Later voortgezet in de Kruisstraat op nummer 61, waar inmiddels de derde generatie Wiener de zaak voortzet. Volgens het archief werd de kledingzaak aan de Willemstraat per 20-4-1943 opgeheven door vereffenaar "Omnia Treuhandgesellschaft m.b.H." te Arnhem (!?). Op 13-4-1943 zijn Aladar Grunfeld en zijn zuster Jolan Wiener vanuit Westerbork op transport gesteld naar Sobibor, waar zij bij aankomst op 16-4 vrijwel onmiddellijk zijn omgebracht. Binnenkort zal ter nagedachtenis van de bewoners van dit pand, die tijdens de oorlog vermoord werden, een zogenaamde struikelsteen voor het huis aan de Willemstraat 65 worden geplaatst.

"Omnia Treuhandgesellschaft m.b.H." was een instantie gevestigd in Praag, die zich tijdens de oorlog toelegde op de liquidatie van joodse winkels en bedrijven. Omnia heeft in Nederland zo’n 13.000 joodse ondernemingen geliquideerd. De opbrengst werd op naam van de eigenaar gedeponeerd bij de Liro-bank. De verkoopwaarde was in veel gevallen een fractie van de werkelijke waarde.  Bron: www.joodsmonument.nl

Op nr. 65 (het rechtse pand) heeft van 1953 tot 1968 het Bureau van de Ruilverkavelingsdienst van het Kadaster gezeten. Vóór die tijd zat de Dienst op Parklaan 81 en na 1968 op Karel de Grotelaan 4.

Restaurant de 4 Azen is er helaas mee opgehouden. Wat er voor in de plaats komt is nog onbekend.

Nissen Mendel (Max) Wiener is volgens een door de weduwe Jolan Wiener-Grünfeld op 7 aug. 1922 geplaatste overlijdensadvertentie in Keulen overleden na een langdurig lijden.